F. Azevedo "Ryżowy podarunek" - recenzja

Powieści obyczajowe mogą być różne – mniej lub bardziej wciągające, w wyraźnie zarysowanymi bohaterami lub postaciami enigmatycznymi. Jaki jest zatem przepis na dobrą książkę tego typu? Jak stworzyć piękną opowieść, która porwie nas bez reszty? Takie pytanie mogłybyśmy zadać Francisco Azevedo, autorowi fantastycznej powieści “Ryżowy podarunek”.

Kilka słów od wydawcy:

WYRAFINOWANA, PO MISTRZOWSKU SKONSTRUOWANA POWIEŚĆ, KTÓRĄ SMAKUJE SIĘ NICZYM NAJLEPSZY DESER

Oto urzekająca liryzmem i ciepłem powieść, opowiadająca losy trzech pokoleń pewnej rodziny, która w swej kuchni posiada pewien sekretny składnik przyciągający szczęście…

Jest początek XX stulecia. José Custódio i Maria Romana, świeżo upieczeni nowożeńcy, wyruszają do Brazylii, w podróż ku lepszej przyszłości. Mają ze sobą szczególny podarunek. Podczas przygotowań do uroczystości celebrującej setną rocznicę ślubu tych dwojga ich najstarszy syn Antonio, który już sam ma wnuki, dokonuje swoistej retrospekcji i przygląda się życiu swoich rodziców, cioci, braci, dzieci oraz wnuków.

Antonio doskonale wie, że rodzina to trudny orzech do zgryzienia oraz że o szczęście trzeba dbać dzień w dzień, jednak ta, do której sam należy, różni się od innych posiadaniem pewnego sekretnego składnika szczęścia: woreczka magicznego ryżu wręczonego rodzicom Antonia w dniu ich ślubu. To dzięki temu talizmanowi, którego magia jest tak stara jak świat, rodzina głównego bohatera nie załamuje się w czasach najtrudniejszych prób i ogromnych problemów.

„Zawsze tęsknie patrzymy za balonem, który unosi się ku niebu i znika w błękicie. Każdy tak ma. Bo to są tylko opowieści, parę obrazów i przekazywanych dalej przepisów. Rodzina to danie, którego gdy jest już gotowe, nie da się powtórzyć”.

“Ryżowy podarunek” to historia nietuzinkowego prezentu, którą przedstawia nam prawie 90-letni Antonio – senior, kucharz, wielbiciel dobrego jedzenia, który, w związku z ważną rodzinną uroczystością, wspomina swoje dzieciństwo, młodość, bliskich i rodzinne wydarzenia.

Na początku należy wyjaśnić, że tytułowy “Ryżowy podarunek” to symbol, który stanowi istotę życia wszystkich bohaterów. Mowa o dwunastu kilogramach ryżu, który został rozsypany przed kościołem w dniu ślubu rodziców głównego bohatera – José Custódio i Marii Romany, a następnie zebrany i podarowany świeżo upieczonym małżonkom jako symbol ich małżeńskiej miłości i płodności. Ten niespotykany dar budził przez wiele pokoleń w rodzinie Antonia różne emocje, zarówno pozytywne, jak i negatywne.

Opowieść głównego bohatera to wielopokoleniowa historia, która przedstawia siłę rodziny na przestrzeni wielu lat i z perspektywy różnych bohaterów. Mimo kłótni czy nieporozumień, każda strona tej książki aż kipi wiarą w człowieka, bliską osobę i rodzinną miłość.

Powieść została skonstruowana na bazie “strumienia” wspomnień Antonia. Bohater przypomina sobie różne sytuacje i ludzi w trakcie przygotowywania różnych dań. Choć wydarzenia zmieniają się jak w kalejdoskopie, a chronologia nie zawsze jest zachowana, w niczym nie zaburza to odbioru całej historii – wręcz przeciwnie, jeszcze ją ubogaca.

„Są rodziny, które są słodkie. Inne – lekko gorzkie. Jeszcze inne mocno pikantne. Są też takie, które zupełnie nie mają smaku – takie jakby rodziny dietetyczne, które toleruje się tylko po to, by zachować figurę. Bez względu na wszystko, rodzina to danie, które zawsze podaje się na gorąco, na bardzo gorąco. Zimna rodzina jest nie do zniesienia, nie do przełknięcia”.

Właściwym spoiwem całej powieści Francisco Azevedo, jak i jej największą wartością, są porównania rodziny do pysznego, doskonałego dania. Autor w niezwykle plastyczny sposób przedstawia nam dzieje rodziny Antonia używając obrazowego języka, który bogaty jest w zapadające w pamięć kulinarne metafory. To właśnie ten aspekt czyni tę powieść tak ciekawą i oryginalną.

Piękny poetycki język, wielowątkowość, cała masa ciekawych bohaterów i nietuzinkowa symbolika sprawiają, że “Ryżowy podarunek” to zachwycająca powieść obyczajowa, w której każda z nas znajdzie odrobinę magii.