W ostatnich latach bardzo popularna stała się dieta bezglutenowa, czyli eliminująca spożycie produktów, w których obecne są białka pszenicy, jęczmienia, żyta i owsa (często bywa zanieczyszczony zbożami glutenowymi). Zboża zawierające gluten są szeroko wykorzystywane w przemyśle spożywczym, szczególnie w piekarnictwie – z uwagi na właściwości jakie nadaje wypiekom to białko. To właśnie ten składnik sprawia, że ciasto można rozciągać, wałkować, a miękisz chleba jest tak sprężysty.
Moda na dietę bezglutenową sprawiła, że powstało wiele mitów żywieniowych na temat jej właściwości i zasadności stosowania.
FAKT Gluten musi być wyeliminowany z diety osób chorych na celiakię.
Celiakia jest chorobą o podłożu autoimmunizacyjnym, którą wywołuje gluten zawarty w diecie. Głównym czynnikiem predysponującym do tej choroby są predyspozycje genetyczne. U osób z celiakią dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych i zmian w błonie śluzowej jelita cienkiego. Choroba powoduje m.in. bóle brzucha, przewlekłe biegunki, utratę wagi, niedokrwistość. Podstawą leczenia celiakii jest ścisła dieta bezglutenowa przez całe życie.
MIT Dieta bezglutenowa odchudza
W ostatnich latach dieta bezglutenowa stała się bardzo popularna wśród osób z nadmierną masą ciała. Bezpodstawnie przypisuje się jej właściwości diety odchudzającej. Panuje mit, że to gluten może powodować nadmiar kilogramów. Jednak przeczą temu aktualne i rzetelne badania naukowe. A ubytek masy ciała u osób stosujących dietę bezglutenową jako „dietę cud” wynika z wykluczania z jadłospisu produktów glutenowych, takich jak pieczywo czy makarony i nie zastępowania ich odpowiednikami bez tego białka. W związku z tym automatycznie osoby te spożywają mniej kalorii, co wpływa na spadek kilogramów.
FAKT Dieta bezglutenowa może być niedoborowa
Tak jak z każdą dietą eliminacyjną, z dietą bezglutenową związane jest większe ryzyko niedoborów żywieniowych. Wykluczenie z diety produktów zbożowych, które stanowią m.in. cenne źródło cynku, żelaza i witamin z grupy B, a także błonnika pokarmowego, może powodować niedobór tych składników. Dlatego też restrykcyjnych diet eliminacyjnych nie powinno się stosować bez konsultacji z dietetykiem.
MIT Gluten jest toksyczny dla wszystkich
Gluten dla osób zdrowych nie stanowi zagrożenia, nie działa toksycznie na organizm. Gluten powinien być wyeliminowany z diety osób chorych na celiakię oraz z alergią na pszenicę.
W ostatnich latach dyskutuje się także o istnieniu nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten, która po spożyciu glutenu u osób, u których wykluczono celiakię i alergię na pszenicę, objawia się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego lub spoza niego. Do dnia dzisiejszego nie ustalono jednak kryteriów diagnostycznych tego niezdefiniowanego zaburzenia. Brakuje również rzetelnych danych na temat podłoża tej przypadłości. Coraz częściej eksperci i naukowcy zajmujący się tym tematem negują jej istnienie, wskazując na przyczynę opisywanych dolegliwości obecność w produktach zbożowych węglowodanów, które fermentują w jelicie i u niektórych osób mogą powodować dyskomfort jelitowy zupełnie nie związany z obecnością glutenu. Do tego rodzaju węglowodanów zaliczane są m.in. niektóre frakcje błonnika pokarmowego – fruktany, galaktooligosacharydy, a także fruktoza, laktoza czy ksylitol.
Post your comments