To jeden ze związków mineralnych, który powinien być dostarczany każdego dnia z dietą. Wapń – co warto o nim wiedzieć? W organizmie dorosłego człowieka znajduje się ok. 1200 g wapnia, co stanowi ok. 1,5% masy całego organizmu. Czy wiesz, że prawie 99% wapnia obecnego w organizmie człowieka znajduje się w kościach i zębach. Zapraszamy do zapoznania się z poniższymi ciekawostkami.
Najważniejsze funkcje wapnia
- Buduje kości i zęby
- Bierze udział w regulacji hormonalnej
- Wpływa na regulację skurczów mięśni
- Bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych
- Jest obecny w procesach krzepnięcia krwi
Dzienne zalecane spożycie wapnia
- Dzieci 1-3 lata – 700 mg
- Dzieci 4-9 lat – 1000 mg
- Chłopcy i dziewczęta 10-18 lat – 1300 mg
- Mężczyźni 19-65 lat – 1000 mg
- Mężczyźni pow. 66 lat – 1200 mg
- Kobiety 19-50 lat – 1000 mg
- Kobiety pow. 51 lat – 1200 mg
- Kobiety w ciąży i karmiące piersią – 1000 mg
Najbogatszym źródłem dobrze przyswajalnego wapnia jest mleko i jego przetwory. Dobrym źródłem wapnia są też drobne ryby spożywane razem ze szkieletem. Wykorzystanie wapnia z diety utrudnia duża ilość błonnika pokarmowego, tłuszczu i nadmiar fosforu w diecie, a także szczawiany i fityniany występujące w dużej ilości w warzywach liściastych.
Ponadto
- Przyswajalność wapnia z diety wynosi ok. 25%
- Przyswajalność wapnia zwiększają: laktoza (cukier mleczny), witamina D, fosfopeptydy z mleka, niektóre aminokwasy
- Polacy spożywają ok. 60% zalecanej ilości wapnia.
- Dieta Polaków jest niedoborowa w wapń.
- W czasie ciąży zwiększa się wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego.
- U kobiet po menopauzie obserwuje się mniejsze wchłanianie wapnia.
- Każdego dnia z organizmu tracimy ok. 250 mg wapnia.
Przewlekłe niedobory wapnia mogą powodować
- Krzywicę u dzieci
- Zwiększone ryzyko osteoporozy u dorosłych
- Zwiększenie pobudliwości organizmu
- Zaburzenia neurologiczne
- Wzrost ciśnienia tętniczego krwi
Potrzeby żywieniowe seniorów a źródła białka i wapnia w diecie
Źródła wapnia
Jednym z lepszych źródeł wapnia w diecie, z uwagi na jego ilość i biodostępność jest mleko i jego przetwory. Ponadto średnio w 1 szklance mleka lub produktu mlecznego fermentowanego odnajdziemy ok. 300 mg wapnia, czyli ilość, która w ok. 30% pokryje dzienne zapotrzebowanie zdrowej dorosłej osoby. Osoby na dietach roślinnych będą czerpały wapń przede wszystkim z roślin strączkowych, napojów roślinnych wzbogacanych w wapń popularnie zwanych „mlekiem roślinnym”, zielonych warzyw, takich jak brokuły, kapusta pak choi czy jarmuż. W wapń bogate są także figi i nasiona, np. mak. Co więcej, przyswajalność wapnia z produktów roślinnych jest zazwyczaj mniejsza, dlatego też należy spożyć je w dużo większej ilości niż np. produkty mleczne.
Tabela 1. Porównanie wchłaniania wapnia z różnych źródeł.
Produkt | Typowa porcja [g] | Średnia ilość wchłoniętego wapnia [mg] | Ile porcji produktu należy zjeść, aby wchłonęło się tyle samo wapnia, ile z 1 szklanki mleka? |
Mleko krowie | 240 | 96,3 | 1 |
Jogurt | 240 | 96,3 | 1 |
Fasola pinto | 86 | 11,9 | 8,1 |
Fasola czerwona | 172 | 9,9 | 9,7 |
Fasola biała | 110 | 24,7 | 3,9 |
Brokuły | 71 | 21,5 | 4,5 |
Ser chedar | 42 | 97,2 | 1,0 |
Jarmuż | 85 | 30,1 | 3,2 |
Szpinak | 85 | 5,9 | 16,3 |
Bataty | 164 | 9,8 | 9,8 |
Rabarbar | 120 | 10,1 | 9,5 |
Tofu wzbogacane w wapń | 126 | 80,0 | 1,2 |
Post your comments