Niebieska żywność – wbrew nazwie nie oznacza jedzenia w odcieniach błękitu. To termin odnoszący się do pożywienia pochodzącego z mórz, oceanów, rzek i jezior. Ryby, owoce morza, skorupiaki i glony stanowią ważne źródło białka, są pełne składników odżywczych, a dodatkowo mogą być pozyskiwane przy niewielkim wpływie na środowisko.
Woda zajmuje ponad 70% powierzchni naszej planety. Żyje w niej ponad 2200 poławianych gatunków dziko żyjących i ponad 600 hodowanych w akwakulturze[1] – jest więc w czym wybierać! Oprócz niezwykłych walorów smakowych, ryby i owoce morza dostarczają nam również cennych dla naszego organizmu substancji: białka, cynku, żelaza, witaminy A i B12 oraz kwasów tłuszczowych omega-3, niezbędnych dla ludzkiego zdrowia. Badania wskazują[2], że składniki te spożywane w rybach i owocach morza są lepiej wchłaniane i wykorzystywane przez organizm niż składniki odżywcze z warzyw i suplementów diety.
Dodatkowo, w porównaniu do hodowli bydła, trzody chlewnej czy drobiu, połowy dziko żyjących ryb i owoców morza są stosunkowo niskoemisyjnym źródłem białka, co sprawia, że niebieska żywność jest bardziej przyjazna środowisku. Jest to niezmiernie ważne w dobie postępującej zmiany klimatu.
Trzeba jednak pamiętać, że rosnąca konsumpcja ryb i owoców morza, powoduje rosnącą presję na nasze morza i oceany. Dlatego sięgając po produkty niebieskiej żywności, powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na ich cenę, smak i walory odżywcze, ale także na certyfikaty, mówiące o tym, w jaki sposób zostały pozyskane. Niebieski certyfikat MSC wskazuje ryby i owoce morza, które pochodzą ze zrównoważonych połowów, prowadzonych z poszanowaniem oceanów i ich różnorodności biologicznej. Z kolei zielony symbol ASC oznacza produkty z odpowiedzialnych, ekologicznych hodowli.
Wybierając produkty certyfikowane, pomagamy zachować równowagę ekosystemów morskich, dzięki czemu przyszłe pokolenia również będą mogły czerpać z bogactwa zasobów mórz i oceanów.
Sprawdź przepisy na aromatyczne, niebieskie dania!
Smażone krewetki królewskie
Przepis na pyszne krewetki ze zrównoważonych połowów. Zaskocz swoich znajomych, przyrządzając to proste i zdrowe danie od australijskiego szefa kuchni Lucasa Glanville’a!
CO WIESZ O KREWETKACH?
Krewetki to podstawowy składnik wielu kuchni regionalnych w różnych zakątkach świata. Są popularne ze względu na smak i różnorodność gatunkową. Dzikie krewetki poławiane są na całym świecie: w Atlantyku, Pacyfiku, Oceanie Arktycznym oraz Oceanie Indyjskim.
Czas przygotowania: 20 minut
Liczba porcji: 4
Składniki:
- 12 dużych obranych i oczyszczonych krewetek królewskich z certyfikatem MSC
- 1 fenkuł (koper włoski) pokrojony w plasterki
- 1 czerwona cebula pokrojona w plasterki
- 200 g małych ziemniaków ugotowanych na parze
- 8 zielonych szparagów, pokrojonych
- 100 g zielonej fasolki ugotowanej na parze
- 1 łyżka musztardy francuskiej
- 60 ml oliwy extra virgin
- Sok z 1 cytryny
- 20 ml wody
- Sól morska i pieprz do smaku
Sposób przygotowania:
- Rozgrzej patelnię, dodaj trochę oliwy, a następnie przyprawione krewetki. Smaż na małym ogniu do uzyskania koloru po obu stronach.
- W misce wymieszaj pokrojony fenkuł, czerwoną cebulę, szparagi oraz fasolkę.
- W oddzielnym naczyniu wymieszaj taką samą ilość soku z cytryny, oliwy, musztardy francuskiej i wody. Dopraw solą i pieprzem.
- Ziemniaki pokrój w plasterki i przełóż na talerz. Sałatkę polej dressingiem i wyłóż na ziemniaki.
- Ułóż podsmażone krewetki na sałatce i polej je odrobiną dressingu.
Pieczony sandacz
CO WIESZ O SANDACZU?
Lekki i delikatny sandacz jest popularnym w Europie daniem rybnym, szczególnie w państwach skandynawskich.
Sandacz zamieszkuje wody słodkie, takie jak głębokie jeziora, stawy, kanały i rzeki, jak również słonowodne (np. Morze Kaspijskie, Bałtyk). Występuje głównie w Europie Wschodniej i Azji Wschodniej.
UWAGA: Jeśli masz problem z kupieniem certyfikowanego sandacza MSC ze zrównoważonych połowów, do tego dania możesz śmiało wykorzystać inne białe ryby np. dorsza, morszczuka, mirunę czy czarniaka (dorsza czarnego).
Czas przygotowania: 30 minut
Liczba porcji: 2
Składniki:
- 1 cały sandacz z certyfikatem MSC (lub inna ryba biała np. dorsz) o wadze ok. 1,5-2 kg
- 100 g masła
- 100 ml wytrawnego białego wina
- ½ cytryny
- 2 szalotki
- Sól
- 2 dymki
- 1 fenkuł (koper włoski)
- 4 kawałki chleba na zakwasie
- 600 g ziemniaków
Sposób przygotowania:
- Rozgrzej piekarnik do 210°C. Ułóż rybę w folii w naczyniu żaroodpornym. Zawiń rogi folii. Masło pokrój na małe kawałki, a szalotki na 4-5 kawałków i dodaj do ryby.
- Podziel fenkuł i cytrynę na ćwiartki. Obierz ziemniaki i pokrój je na 2-3 części. Dodaj wszystko do ryby. Następnie posyp rybę solą i polej białym winem.
- Piecz w piekarniku przez 20-25 minut. Ryba powinna mieć wewnętrzną temperaturę 50-55°C (jeśli przygotowujesz inną rybę, należy odpowiednio zmienić czas pieczenia).
- Pokrój drobno dymkę i posyp nią upieczoną rybę.
- Podawaj prosto z naczynia żaroodpornego, maczając chleb w sosie.
Morszczuk po baskijsku
Zdrowa potrawa z morszczuka z klasycznymi dodatkami z północnej Hiszpanii. Przepis brytyjskiego pisarza i restauratora Mitcha Tonksa.
CO WIESZ O MORSZCZUKU?
Morszczuk jest jedną z najzdrowszych ryb, ponieważ jego delikatne mięso zawiera mało tłuszczu przy dużej zawartości fosforu i wapnia – mikroelementów niezbędnych dla prawidłowego rozwoju układu kostnego.
Morszczuki poławiane są na Atlantyku i Pacyfiku.
Czas przygotowania: 20 minut
Liczba porcji: 4
Składniki:
- ½ suszonej papryczki chilli
- 4 filety z morszczuka z certyfikatem MSC (ok. 180–200 g każdy), ze skórą
- 100 ml oliwy z oliwek
- 4 ząbki czosnku, drobno pokrojone
- 20 ml dobrej jakości sosu agrodolce (np. biały ocet balsamiczny)
- 1 łyżeczka posiekanej pietruszki
- Sól
Sos Romesco
- 4 suszone papryczki chili
- 100 g blanszowanych migdałów (całe migdały)
- 6 obranych ząbków czosnku
- 12 pieczonych papryczek piquillo
- 1 łyżeczka słodkiej papryki
- 1 łyżeczka wędzonej papryki
- ¼ łyżeczki ostrej wędzonej papryki
- 25 ml octu sherry
- 100 ml oliwy z oliwek
- Sól
Sposób przygotowania:
- Rozgrzej piekarnik do 200°C. Suszone papryczki chili, potrzebne do ryby i sosu, mocz w osobnych miseczkach przez 10 minut, następnie odsącz i usuń pestki.
- Sos: umieść migdały i 4 namoczone papryczki chili w blenderze i miksuj, aż będą grubo posiekane. Dodaj czosnek, pieczone papryki oraz przyprawy i ponownie zmiksuj. Dodaj ocet, oliwę z oliwek (zostaw 1 łyżkę na później) i szczyptę soli, a następnie miksuj do uzyskania konsystencji gęstego sosu.
- Na dużą patelnię żaroodporną wlej odłożoną wcześniej oliwę. Filety z morszczuka smaż skórką do dołu na lekko złoty kolor. Obróć, a następnie włóż patelnię do piekarnika na ok. 5 minut.
- Namoczone suszone papryczki chili pokrój na małe plasterki. Podgrzej czosnek w odrobinie oliwy, dodaj pokrojone chili i szczyptę soli. Gotuj delikatnie przez 2 minuty, od czasu do czasu mieszając.
- Gdy czosnek zacznie się rumienić, zdejmij z ognia i odstaw do ostygnięcia. Dodaj odrobinę octu oraz posiekaną natkę pietruszki.
- Wyjmij rybę z piekarnika. Wyłóż filety na talerz i zdejmij skórkę. Polej odrobiną sosu czosnkowego i podawaj z łyżką sosu Romesco.
Mule w śmietanie po norwesku
Pyszny norweski przepis na mule ze zrównoważonych połowów, według fińskiego eksperta sushi, Jespera Björkella.
CO WIESZ O MULACH?
Miękkie mięso małży (MULI, OMUŁKÓW) to wyjątkowo zdrowy przysmak, bogaty w białko, kwasy tłuszczowe omega-3 oraz wiele innych składników odżywczych kluczowych dla zbilansowanej diety.
Omułki jadalne występują głównie we wschodnim i północnym Atlantyku, a jedne z najbardziej znanych łowisk znajdują się w Morzu Białym. Można je również znaleźć na północnym Pacyfiku.
Czas przygotowania: 15 minut
Liczba porcji: 2
Składniki:
- 3 łyżki masła
- 2 posiekane szalotki
- 200 ml białego wina
- 1 kg muli (małży, omułków) z certyfikatem MSC
- 300 ml śmietany „double cream” lub kremówki
- 3 łyżki startego chrzanu
- 2 łyżki drobno pokrojonego koperku (lub pietruszki) i dodatkowo do dekoracji
- Biały pieprz
- Sól
- 1 łyżeczka cukru
Sposób przygotowania:
- Umyj i oczyść małże pod zimną wodą. Jeśli jakieś małże są otwarte, mocno uderzaj nimi o bok durszlaka lub miski – powinny się natychmiast zamknąć. Nie używaj tych, które są otwarte lub mają pęknięte i połamane muszle.
- Rozpuść masło w rondelku, dodaj drobno posiekaną cebulę i gotuj na małym ogniu przez 2-4 minuty. Uważaj, aby nie przypalić.
- Dodaj wino i małże. Przykryj pokrywką i gotuj na średnim ogniu przez ok. 5 minut, aż małże się otworzą. Wyciągnij małże i oddziel te, które się nie otworzyły.
- Zmniejsz ogień, dodaj śmietanę, chrzan i koperek (lub pietruszkę) i gotuj na wolnym ogniu przez kilka minut. Tuż przed podaniem dodaj pieprz, sól i szczyptę cukru. Unikaj gotowania pieprzu, ponieważ sos może stać się gorzki.
- Małże polej sosem i udekoruj posiekanym koprem (lub pietruszką). Podawaj z młodymi ziemniakami lub świeżym makaronem.
DODATKOWE INFORMACJE:
MSC (Marine Stewardship Council) jest niezależną, międzynarodową organizacją pozarządową, która działa od ponad 25 lat. Wraz z naukowcami, rybakami oraz organizacjami ekologicznymi MSC opracowało standardy środowiskowe w zakresie zrównoważonego rybołówstwa, aby promować przyjazne środowisku praktyki rybackie wśród konsumentów i partnerów na całym świecie. Działania MSC obejmują wyróżnianie odpowiedzialnych praktyk rybackich certyfikatem MSC, certyfikację w łańcuchu dostaw, współpracę z partnerami biznesowymi oraz programy edukacyjne wpływające na decyzję zakupowe konsumentów na całym świecie. Niebieski certyfikat MSC znajdujący się na produktach rybnych i owocach morza pochodzących ze zrównoważonych połowów, gwarantuje, że pochodzą one ze stabilnych i dobrze zarządzanych łowisk, a produktami rybnymi i owocami morza będziemy cieszyć się zarówno my jak i przyszłe pokolenia.
W program MSC zaangażowanych jest obecnie już ponad 500 rybołówstw, co przekłada się na 19% światowych połowów dzikich ryb i owoców morza. Dzięki temu na pólkach sklepowych na całym świecie dostępnych jest już ponad 20 000 różnych produktów z niebieskim certyfikatem MSC (dane za brytyjski rok finansowy 2021-22).
W Polsce MSC działa już od 10 lat. Przez ten czas polskie firmy przetwórcze wyprodukowały ponad 800 tys. ton certyfikowanych produktów na rynki w Polsce, Europie i na całym świecie, a w samej Polsce sprzedanych zostało 400 mln sztuk produktów ze znakiem MSC. Polscy konsumenci mogą wybierać z blisko 400 certyfikowanych produktów, które można znaleźć zarówno w największych sieciach handlowych, jak i osiedlowych sklepikach.
www.msc.org/pl
[1] https://www.nature.com/articles/s41586-023-05737-x
[2]https://www.researchgate.net/publication/298429211_Sustaining_healthy_diets_The_role_of_capture_fisheries_and_aquaculture_for_improving_nutrition_in_the_post-2015_era
Post your comments