Bożonarodzeniowa kolacja wigilijna zbliża się wielkimi krokami. Według polskiej tradycji, w czasie wieczerzy na stole oprócz sianka pod obrusem i dodatkowego nakrycia powinno znaleźć się dwanaście postnych potraw. By nadchodzący rok przyniósł nam szczeście, należy spróbować każdej z nich. Dziś przygotowałyśmy dla Was wigilijną przypominajkę byście nie zapomniały o żadnym przysmaku!
ZUPY
Wigilijna zupa grzybowa
Składniki:
150 g suszonych grzybów
150 g makaronu typu łazanki
1 duża marchew
1 korzeń pietruszki
1 korzeń pora
1 duża cebula
3 łyżki masła
2 łyżki śmietany 18% (w wersji mocno postnej rezygnujemy ze śmietany)
2 łyżki mąki pszennej
2 ząbki czosnku
sól i pieprz
pęczek kopru
Przygotowanie:
Grzyby zalewamy 1 litrem wrzącej wody i odstawiamy na minimum 2 godziny, aby odmiękły. Warzywa oczyszczamy i obieramy. W garnku umieszczamy por, marchewkę pokrojoną w talarki, pietruszkę pokrojoną w drobną kostkę i zalewamy zimną wodą. Gotujemy, aż warzywa będą miękkie, a następnie usuwamy z zupy por. Na patelni rozgrzewamy masło i podsmażamy drobno posiekaną cebulę. Gdy się lekko zarumieni, dodajemy do zawartości garnka. Odmoknięte grzyby siekamy na kawałki i dodajemy do zupy, wraz z wodą w której się moczyły. Dodajemy przeciśnięty przez praskę czosnek. W osobnej misce łączymy śmietanę z mąką i gorącym płynem z garnka. Dobrze mieszamy, aby nie było grudek i dodajemy do zupy. Całość doprawiamy solą i pieprzem, dodajemy posiekany koper i zagotowujemy. We wrzącej i osolonej wodzie gotujemy makaron, dokładnie odcedzamy i rozkładamy do talerzy. Na makaron nalewamy gorącą zupę.
przepis: www.mojemakarony.pl
Tradycyjny barszcz wigilijny z uszkami grzybowymi
Składniki (6 porcji):
40 g suszonych borowików
1 cebula
2 ząbki czosnku
3 listki laurowe, 4 ziela angielskie, 10 ziaren pieprzu
2 kg czerwonych buraków
1/2 korzenia selera
1 jabłko (np. szara reneta)
3 łyżki octu spirytusowego 10%
sól morska (około 1/2 łyżki) i świeżo zmielony czarny pieprz (około 1 łyżeczki)
3 łyżki cukru
opcjonalnie: 3 goździki, kawałek kory cynamonu, kawałek gwiazdki anyżu
warto dodać: 250 – 500 ml zakwasu (kwasu) burakowego
Przygotowanie:
Do garnka wlać 500 ml wody, wsypać suszone borowiki. Na palniku kuchenki opalić nieobraną cebulę oraz 1 ząbek czosnku. Cebulę i czosnek przekroić na pół i dodać do grzybów. Zagotować na umiarkowanym ogniu, następnie zmniejszyć ogień do minimum, przykryć i na minimalnym ogniu gotować przez około 25 minut (wywar ma tylko lekko mrugać a nie mocno się gotować). W międzyczasie dodać do wywaru liście laurowe, ziele angielskie i pieprz ziarnisty. Buraki i selera umyć, obrać ze skórki, następnie zetrzeć na tarce (na dużych oczkach, jak do surówki) lub posiekać w melakserze. Jabłko razem ze skórką zetrzeć na tarce.
Starte buraki, selera i jabłko włożyć do dużego garnka (warzyw będzie dość sporo), dodać 2,5 litry wody oraz wywar z grzybami. Przykryć garnek i zagotować na minimalnym ogniu (zagotowanie ma trwać około 20 minut). W międzyczasie dodać goździki, cynamon i anyż jeśli ich używamy. Po zagotowaniu trzymać wywar jeszcze na minimalnym ogniu przez około 10 minut. Na koniec dodać ocet i wymieszać. Odstawić z ognia.
Do barszczu można dodać wywar grzybowy pozostały po uszkach (niekoniecznie cały) oraz 250 ml kwasu burakowego. Barszcz odstawić na około godzinę. W międzyczasie można zacząć przygotowywać uszka. Do barszczu dodać sól (do smaku), pieprz mielony, cukier oraz świeży posiekany ząbek czosnku, znów zostawić na minimum godzinę ale najlepiej do czasu całkowitego ostudzenia.
Barszcz przecedzić i schować do lodówki. Następnego dnia lub przed podaniem podgrzać, spróbować i w razie potrzeby doprawić solą i pieprzem.
przepis: www.kwestiasmaku.com
PRZYSTAWKI
Śledzie
Składniki (2 – 4 porcje):
5 filetów śledziowych – matjasów (śledzie w mocno słonej zalewie)
3 liście laurowe
4 ziarenka ziela angielskiego
olej roślinny
świeżo zmielony czarny pieprz (niekoniecznie)
średnia cebula cukrowa, pokrojona w drobną kosteczkę
cytryna lub ocet do skropienia
Przygotowanie:
Śledzie moczyć w zimnej wodzie, zmieniając wodę trzykrotnie w ciągu 1,5 godziny. Spróbować czy nie są jeszcze za słone, w razie potrzeby jeszcze raz wypłukać. Każdy filet pokroić na 4 – 5 kawałków. Ułożyć kawałki śledzi w słoiku przekładając zielem i listkiem. Zalać dokładnie olejem, doprawić świeżo zmielonym czarnym pieprzem (niekoniecznie) i odstawić na 3 – 4 dni. Od czasu do czasu można przekręcić słoik do góry nogami. W dniu podania posiekać cebulę, oprószyć ją solą i odczekać aż zmięknie, dodać do śledzi i podawać skrapiając sokiem z cytryny lub odrobiną octu.
przepis: www.kwestiasmaku.com
Ryba po grecku
Składniki (6 porcji):
1/2 kg marchewki
150 g pietruszki
100 g selera
1 duża cebula
1 mały por (biała część)
3 szklaki wrzącej wody
1 łyżeczka soli
2 – 3 ziela angielskie
1 listek laurowy
po 1/2 łyżeczki: pieprzu, słodkiej papryki, bazylii, oregano
1 mały słoiczek (100 g) koncentratu pomidorowego
800 g filetów białej ryby (np. dorsza, morszczuka, mintaja), mrożonego lub świeżego
olej roślinny do smażenia, np. ryżowy, słonecznikowy
Przygotowanie:
Ryby rozmrozić i bardzo dokładnie osuszyć papierowymi ręcznikami. Pokroić na kawałki, posypać solą, pieprzem, odłożyć. Marchewkę, pietruszkę i seler zetrzeć na jarzynowej tarce o grubych oczkach. Przełożyć do garnka i zalać wrzącą wodą, posolić. Gotować przez 15 – 20 minut pod uchyloną pokrywką. Pod koniec dodać ziele angielskie i listek laurowy. W czasie gdy gotują się warzywa można usmażyć rybę: obtaczać ją w mące i smażyć partiami na złoto na rozgrzanym oleju. Odlać trochę wywaru (około pół szklanki) i rozmieszać w nim koncentrat pomidorowy. Cebulę i por pokroić w półplasterki i zeszklić na oleju, dodać ugotowane warzywa i koncentrat, wymieszać, zagotować. Doprawić do smaku. Gorące warzywa położyć na usmażonej rybie. Schłodzić w lodówce, najlepiej przygotować z wyprzedzeniem aby potrawa nabrała smaku.
przepis: www.kwestiasmaku.com
Kapusta z grochem
Składniki:
0,5 kg kapusty kiszonej
2 cebule
1 szklanka grochu
3 łyżki oleju
1 łyżka masła
5 liści laurowych
kilka gałązek tymianku
3 ząbki czosnku
sól, pieprz do smaku
Przygotowanie:
Groch moczę na noc, następnego dnia gotuję do miękkości. Kapustę płuczę w wodzie, o ile jest mocno kwaśna, przekładam do garnka, dolewam pół szklanki wody, dodaję liście laurowe i tymianek i na wolnym ogniu gotuję do czasu, gdy będzie miękka. Ilość wody w trakcie gotowania powinna być taka, by kapusta się nie przypalała. Cebule kroję w plastry i smażę na oleju do zeszklenia, dodaję do kapusty. Gdy kapusta jest miękka, dodaję ugotowany groch, posiekany czosnek, doprawiam solą i pieprzem. Na końcu dodaję masło. Gotuję jeszcze razem 10-15 minut.
przepis: www.sio-smutki.blogspot.com
DANIA GŁÓWNE
Pierogi z kapustą i z grzybami
Składniki (na ok. 40-50 szt):
farsz:
0,5 kg kiszonej kapusty
5 g – 8g suszonych grzybów (im więcej tym lepiej) lub 0,7 kg pieczarek lub mieszanka tych i tych
cebula
liść laurowy, ziele angielskie (ok. 3 sztuki), sól, pieprz, mielona ostra papryka
olej do smażenia
ciasto:
0,5 kg mąki
żółtko
łyżka oleju lub stopionego masła
ok. pół szklanki gorącej wody
płaska łyżeczka soli
do polania:
podsmażona na złoto na maśle, drobno pokrojona cebula
Przygotowanie:
Suszone grzyby zalać wodą (ok. 0,5 l) na noc albo przynajmniej na kilka godzin. Kapustę przepłukać w zimnej wodzie ( jeśli nadal jest mocno kwaśna, czynność powtórzyć), odcisnąć i pokroić. Gotować w wodzie z grzybów albo zwykłej, jeśli używasz pieczarek, z dodatkiem ziela angielskiego, liści laurowych i łyżeczki – dwóch soli. Grzyby i cebulę drobno pokroić, podsmażyć na oleju aż zmiękną. Dodać do gotującej się kapusty i dusić wszystko razem na małym ogniu ok. 20- 30 minut. W razie potrzeby odkryć garnek i odparować nadmiar wody, farsz powinien być dość suchy. Dodać pieprz i paprykę. Dosolić, jeśli potrzeba. Wyjąć liście laurowe i ziele. Do miski z mąką wlać gorącą wodę, wymieszać, dodać żółtko, tłuszcz i sól, zagnieść elastyczne ciasto. Gdyby było zbyt twarde dolać trochę wody. Odstawić na 15 minut, przykryć ściereczka by nie wyschło. Podzielić na 4 – 5 części, każdą wałkować na cienki placek, podsypując mąką, by nie przyklejał się do blatu czy stolnicy. Wycinać szklanką lub dużym kieliszkiem do wina kółka. Nakładać czubatą łyżeczkę farszu, zaklejać mocno brzeg pierożków, układać na podsypanym mąką blacie lub desce, przykryć ściereczką by nie wysychały. Pierogi rozkładam w zamrażarce, przesypuję do woreczków kiedy stwardnieją. Można od razu wrzucać partiami na osolony wrzątek, gotować ok. 2 minuty od wypłynięcia ich na powierzchnię. Rozkładać na półmiskach pojedynczą warstwą, polać podsmażoną cebulką.
przepis: www.niebonatalerzu.blogspot.com
Karp smażony
Składniki
1 karp wypatroszony*
sól
przyprawa ziołowa do ryb (opcjonalnie)
mąka do panierowania
olej roślinny do smażenia
Przygotowanie
Wypatroszonego karpia opłukać i osuszyć. Pokroić na porcje – dzwonka w poprzek tułowia, doprawić solą oraz przyprawą do ryb (niezbyt dużo). Włożyć do miski, dokładnie przykryć i wstawić do lodówki na ok. 1 – 2 godziny. Dobrze rozgrzać patelnię z olejem (ok. 0,5 cm), rybę obtoczyć w mące i kłaść na patelnię. Smażyć przez ok. 5 – 7 minut na średnim ogniu aż karp będzie zrumieniony od spodu. Przewrócić na drugą stronę i znów smażyć ok. 5 minut. Obsmażyć boki po 2-3 minuty i zdjąć z patelni. Wylać tłuszcz, wymyć patelnię i powtórzyć smażenie jeśli pozostały jeszcze kawałki ryby.
* jeśli mamy całego karpia musimy go sami oprawić: oskrobać z łusek, odciąć głowę i płetwy, naciąć brzuch i wyjąć wnętrzności. Dokładnie opłukać (w środku i na zewnątrz), osuszyć.
przepis: www.kwestiasmaku.com
Paszteciki z kapustą i z grzbami
Składniki (ok. 40 sztuk):
Nadzienie:
kapusta z grzybami (przepis poniżej)
Ciasto:
3 żółtka
100 g masła, bardzo miękkiego
35 g świeżych drożdży (lub 8 g instant)
1 łyżka cukru
250 ml ciepłego mleka
350 g mąki pszennej, np. tortowej
3/4 łyżeczki soli
Na wierzch:
żółtko + 1 łyżka mleka
do posypania, np. czarnuszka, sezam, kminek, siemię lniane
Kapusta z grzybami
(można ją wykorzystać do pasztecików, ale także podawać jako osobne danie)
250 g mrożonych podgrzybków
500 g kapusty kiszonej
1 cebula
1/3 jabłka
2 łyżki oliwy
1/2 szklanki białego wina lub wody lub domowego bulionu
1/4 szklanki wody
100 g suszonej żurawiny (lu pokrojonych suszonych śliwek)
1/2 łyżki posiekanej natki pietruszki
2 łyżki oliwy extra vergine
sól i świeżo zmielony pieprz
1/2 łyżeczki kminku całego
1 łyżka sosu sojowego
1 łyżeczka cukru
Przygotowanie kapusty:
Podgrzybki rozmrozić i pokroić na kawałki. Kapustę wyłożyć na sitko i dwukrotnie opłukać pod bieżącą ciepłą wodą, odcisnąć, pociąć nożyczkami w kilku miejscach. Cebulę obrać i pokroić w kosteczkę. Jabłko obrać i zetrzeć na tarce. Na dużej i głębszej patelni z pokrywą podgrzać oliwę, dodać cebulę i zeszklić oraz delikatnie zrumienić ją przez około 5 minut. Dodać kapustę, przyprawy: sól, pieprz, kminek, sos sojowy i cukier. Mieszając smażyć przez minutę. Dodać rozmrożone grzyby oraz starte jabłko i dalej smażyć przez minutę. Wlać wino lub wodę oraz dodatkową wodę i zagotować. Dodać żurawinę, przykryć i gotować przez około 10 minut, w międzyczasie 1 – 2 razy przemieszać. Następnie zdjąć pokrywę i gotować przez około 10 minut aż nadmiar płynu wyparuje, od czau do czasu zamieszać. Na koniec dodać posiekaną natkę pietruszki i oliwę extra vergine. Pogotować jeszcze przez 1 – 2 minuty i odstawić z ognia.
Przygotowanie pasztecików:
Ciasto: Żółtka i masło wyjąć wcześniej z lodówki. Do miseczki lub kubka włożyć pokruszone drożdże i rozetrzeć je z cukrem. Dodać ciepłe mleko oraz 2 czubate łyżki mąki. Dokładnie wymieszać i odstawić na około 10 – 15 minut pod przykryciem z ściereczki do czasu aż na powierzchni powstanie gruba piana. W międzyczasie przesiać mąkę do większej miski, dodać sól i wymieszać. Wlać spieniony rozczyn z drożdży i wymieszać delikatnie drewnianą łyżką lub zmiksować mieszadłem miksera. Dodawać stopniowo żółtka cały czas mieszając lub miksując aż ciasto będzie już gładkie i bez grudek. Wyrabiać je jeszcze przez około 3 – 5 minut (ręką lub hakiem miksera do ciasta drożdżowego). Następnie stopniowo dodawać miękkie masło cały czas miksując lub zagniatając ciasto. Wyrabiać przez około 10 minut, do czasu aż ciasto będzie gładkie i elastyczne i nie będzie się kleiło do rąk. Ciasto włożyć do miski, przykryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na około 1 godzinę.
Formowanie: Wyjąć ciasto na stolnicę, chwilę zagnieść i uformować kulę*. Podsypać mąkę stolnicę i rozwałkować ciasto na duży prostokąt około 35 x 45 cm. Podzielić go na 4 części (paski o szerokości około 11 cm). Z brzegu paska ułożyć nadzienie i zwinąć długi rulonik z ciasta (zwijamy zaczynając od dłuższego boku prostokąta od strony z nadzieniem), na końcu zlepić ciasto na całej długości łączenia. Sposób zwijania ciasta można zobaczyć na tym zdjęciu. Dużą blachę z wyposażenia piekarnika wyłożyć papierem do pieczenia, przenieść w dłoniach roladki i ułożyć je łączeniem do dołu na blaszce, zachowując odstępy. Tępą stroną noża zrobić ukośne paski na krzyż, następnie pokroić nożem (ostrą częścią) na około 4 – 5 cm kawałki i tak pozostawić ciasto na blaszce.
Pieczenie: Posmarować żółtkiem dokładnie roztrzepanym widelcem z mlekiem i posypać kminkiem, czarnuszką, sezamem lub siemieniem lnianym. Odstawić na około 1/2 godziny. W międzyczasie nagrzewać piekarnik do 180 stopni C. Wstawić blaszkę do piekarnika i piec przez około 25 minut do czasu aż się zrumienią. Pokroić dopiero po ostudzeniu. Można odgrzewać na patelni pod przykryciem.
* W tym momencie ciasto można włożyć z powrotem do miski, przykryć i wstawić do lodówki na noc lub maksymalnie na 24 godziny. Jeśli ciasto leżakowało w lodówce, należy je po wyjęciu z lodówki ogrzewać w temperaturze pokojowej przez około 1 godzinę. Dopiero wtedy można formować paszteciki.
www.kwestiasmaku.com
DESERY
Sernik tradycyjny
Składniki:
1 kg zmielonego twarogu
250 g miękkiego masła
1 i 1/3 szklanki cukru pudru
6 jajek
1 opakowanie cukru wanilinowego
150 ml śmietanki 36%
4 łyżki mąki ziemniaczanej
Przygotowanie:
Miękkie masło ubić na puszysto, stopniowo dodawać po jednym żółtku na przemian z łyżką cukru pudru, cały czas dokładnie ubijając składniki. Zmniejszyć obroty miksera do średnich, dodać zmielony ser i połączyć. Teraz dodawać po kolei: cukier wanilinowy, śmietankę oraz mąkę ziemniaczaną cały czas miksując składniki na jednolitą masę. Na koniec wymieszać (delikatnie, ale dokładnie) z ubitymi na sztywno białkami. Przygotować tortownicę o średnicy 26 cm, posmarować masłem i wysypać bułką tartą lub mielonymi migdałami lub dno wyłożyć papierem do pieczenia. Masę serową wyłożyć do tortownicy i wstawić do piekarnika nagrzanego do 170 stopni C. Piec przez 60 minut. Stopniowo studzić i wyjmować z piekarnika. Zrumieniony wierzch sernika posypać cukrem pudrem lub polać polewą czekoladową.
przepis: www.kwestiasmaku.com
Makowiec (last minute)
Składniki:
850 g gotowej (ze sklepu) masy makowej
130 g mielonych migdałów
6 jajek (w temp. pokojowej)
po około 50 g: rodzynek, orzechów laskowych lub włoskich, suszonych moreli lub kandyzowanej skórki pomarańczowej, wiórków kokosowych
1/3 szklanki śmietanki kremowej 30%
150 g czekolady (dowolnej, najlepiej ciemnej)
Dekoracja: cukier puder, 100 g mlecznej czekolady, wiśnie kandyzowane
Przygotowanie:
Tortownicę 23 – 25 cm wyłożyć papierem do pieczenia, zapiąć obręcz wypuszczając papier na zewnątrz. Boki tortownicy posmarować masłem i oprószyć mąką. Piekarnik nagrzać do 175 stopni. Wszystkie składniki ciasta miksujemy na niskich obrotach miksera, końcówkami w postaci mieszadła, ewentualnie rózgi. Masę makową włożyć do misy miksera, zmiksować ze zmielonymi migdałami. Dodawać stopniowo jajka i miksować po każdym dodanym przez około 30 sekund. Ciągle miksując dodawać: rodzynki, posiekane orzechy, pokrojone w kosteczkę morele lub skórkę pomarańczową oraz wiórki kokosowe (jeśli ich używasz). Na koniec zmiksować ze śmietanką kremową oraz posiekaną czekoladą. Masę wyłożyć do przygotowanej tortownicy, wyrównać powierzchnię i wstawić do nagrzanego piekarnika. Piec przez ok. 45 – 50 minut. Makowiec z gotowej masy makowej na początku może być wilgotny, należy go więc zostawić na noc bez przykrycia na blacie w kuchni aby odparował. Posypać przez sitko cukrem pudrem, startą czekoladą i udekorować wiśniami.
przepis: www.kwestiasmaku.com
Kutia
Składniki:
1 szklanka pszenicy (bez łusek)
1 szklanka maku niebieskiego
1/2 szklanki płynnego miodu
10 dag orzechów włoskich (można dodać też orzechy laskowe)
5 dag rodzynek
1 laska wanilii
1-2 łyżki słodkiej śmietanki do polania (niekoniecznie)
inne bakalie według własnego uznania, np. sparzone i obrane migdały, 4 daktyle, 4 figi.
Przygotowanie:
Pszenicę wypłucz, namocz w zimnej wodzie na noc (lub co najmniej na 6 godzin), aby zmiękła. Następnego dnia zalej wrzątkiem (co najmniej 2 litry, bo inaczej pszenica sie przypali) i gotuj około 1 godziny pod przykryciem na małym ogniu. Ziarna powinny być miękkie, ale nie rozgotowane. Osoby mające kłopoty z gryzieniem mogą gotować pszenicę dłużej. Ugotowaną pszenicę odcedź i wystudź. Równocześnie możesz zajmować się makiem i bakaliami, bo wymagają także moczenia. Mak wypłucz i zalej wrzącą wodą, raz zagotuj. Odstaw na kilka godzin. Odcedzony i osączony mak należy zemleć 2-3 razy w maszynce do mięsa z użyciem sitka o drobnych oczkach. Rodzynki wypłucz i zalej ciepłą wodą. Odstaw na 20 minut. Potem dokładnie osącz. Orzechy lekko podpraż w piekarniku, następnie posiekaj. Migdały sparz wrzątkiem i obierz ze skórki. Posiekaj. Jeżeli dodajesz daktyle i figi, pokrój je w paseczki. Laskę wanilii rozetnij wzdłuż i czubkiem noża wybierz ziarenka. Koniec płukania, moczenia, mielenia, gotowania, prażenia, wydrążania. Teraz najprzyjemniejsza część pracy – mieszanie wszystkich składników. Powstała masa to właśnie kutia.
przepis: www.zajadam.pl
INNE
Kompot z suszu
Składniki na ok. 2 litry kompotu:
200 g suszonych śliwek*
100 g suszonych jabłek (patrz przepis „Chipsy jabłkowe„)
100 g suszonych moreli
100 g rodzynek
100 g suszonych fig
5-6 goździków
1 pomarańcza
2 laski cynamonu
1-2 gwiazdki anyżu
2 litry wody
miód – opcjonalnie, do smaku
* Można też użyć wędzonych śliwek oraz gruszek np. po 100 g.
Przygotowanie:
Owoce przepłukujemy na sitku. Zalewamy zimną wodą wraz z przyprawami. Doprowadzamy do wrzenia. zmniejszamy ogień i na małym gazie gotujemy pod przykryciem około 20-25 minut – nie za długo, by owoce zachowały fason. Następnie dodajemy pokrojone w grube plastry pomarańcze i studzimy. Kiedy osiągnie temperaturę pokojową doprawiamy go do smaku miodem. Kompot z suszu podajemy w temperaturze pokojowej lub dobrze schłodzony. Jeśli zostanie na kolejny dzień, to koniecznie należy włożyć go do lodówki.
przepis: www.madameedith.com
Post your comments